15-21 Mayıs tarihleri arasında ABD ye yapmış olduğumuz Yazılım İhracat Ön Heyet ziyareti kapsamında Chicago, Seattle, Las Vegas ve Los Angeles’tan oluşan yoğun bir seyahat programımız olmuştu. Yoğunluktan bu ziyaretlerde Türk Yazılımının ihracatı için yaptığımız temaslarda hangi sonuçları çıkarttığımızı sizlerle paylaşamadım.
Bu seyahat sonrasında vardığımız en önemli sonuç Türk Yazılımının dünyada bir marka olabilmesi için tekstildeki gibi fason iş yapmak yerine ABD gibi büyük bir pazarda işbirlikleri oluşturarak bu eko sisteme hangi çözümleri sunabileceğini ve hangi noktalarda iddialı olduğunu göstermesi gerektiği oldu.
Yaptığımız ön heyet ziyaretinden sonra bize en uygun gelen bölgelere Yazılım İhracat Heyeti düzenlemeye karar verdik. 17 -24 Eylül tarihlerinde TETSOFT Yazılım İhracat Heyeti olarak altı aylık bir hazırlık döneminden sonra Los Angeles ve Las Vegas/Nevada bölgelerini ziyaret ederek temaslarda bulunduk.
13 saat süren uçak yolculuğumuzdan sonra selametle Los Angeles şehrine vardık ve hemen ertesi sabah 18 Eylül sabahı Sheraton Grand Otel’de B2B toplantılarımızın açılış konuşmalarını yaparak görüşmeleri başlattık. B2B olduğu gün büyük bir TIR’ın ana otoyolda devrilmesi sonucu yaşanan trafik yoğunluğundan dolayı katılım olumsuz etkilense de bu bölgeye neden gereken dikkati ve önemi vermemiz gerektiğini bilahare açıklayacağım.
İlk durağımız olan Los Angeles şehri 224 dil konuşulan , 100 den fazla konsolosluğun olduğu, ABD’nin en büyük limanlarına sahip, 88 kentsel bölgeden oluşan, 10,2 Milyon nüfusu olan, Kaliforniya ile birlikte dünyanın 10 büyük ekonomisi arasında yer alabilen(2,46 Trilyon Dolar GDP),yüzlerce üretim tesisinin olduğu bir şehir. Silikon vadisinden üretimin bu bölgeye ve San Diego’ya kayması bizim buraya heyet düzenlememizde büyük etken oldu. Özellikle San Diego’dan katılan bir yatırımcının bu heyetin çok değerli firmalardan oluştuğunu ve mutlaka ABD pazarına girişte işbirliği yapmak istediğini belirtmesi önemli bir referans oldu.
Heyetin ikinci günü sabahı World Trade Center’a yaptığımız ziyarette Başkan Bay Stephen Cheung Los Angeles hakkında çok önemli bilgiler vererek heyet katılımcılarının kendilerini tanıtmalarından sonra buradaki pazara girişlerinde birçok noktada yardımcı olacağını belirtti.
WTC Los Angeles Başkanı Bay Stephen Cheung’un sunumunu aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz, LA bölgesi ekonomik verileri sizi şaşırtacaktır.
http://prezi.com/u8ur5grjnzy0/?utm_campaign=share&utm_medium=copy&rc=ex0share
Yapılan görüşmelerde ABD tarafında kendimizi en güzel şekilde anlatıp, sunduğumuz işbirliği olanaklarının kabul görmesi bizi çok sevindirdi. Her iki ülkenin ilişkilerindeki gergin havayı bir kenara atarak pozitif bir yaklaşımla kendimizi anlatmak çok etkili oldu. Buradan bakıldığında ABD hakkında ön yargılı davranmak yerine kendi sunabileceğimiz hizmetleri ve ülkemizin bu bölgede işbirliği yapılabilecek en güvenilir müttefik olduğunu vurgulamak daha etkili oluyor. Özellikle ABD tarafında birçok Türk dostu kişiyle tanışmak çok güzel bir tecrübe oldu.
Heyetin ikinci ayağı olan Las Vegas ülkemizde hep bir eğlence merkezi olarak bilinir, fakat Nevada bölgesinde ABD’nin en son teknolojileri test ettiği ve bu bölgenin ABD’nin tüm diğer eyaletleri ile çok yakın ilişkilere sahip olduğu ülkemizde pek bilinmez. Mars’ta kurulması planlanan uzay istasyonu ile ilgili birçok proje NASA’nın da yer aldığı Californiya ve buraya yakın bölgelerde geliştiriliyor. Fırtına, kasırga ve deprem gibi doğal afetlerin düşük olma riski bu bölgenin güvenli olmasını sağlıyor. 50 milyon turistin ziyaret ettiği Las Vegas’a THY’nin uçmaması ise bu coğrafyada en önemli uçuş merkezi olacak İstanbul için de bir diğer büyük eksiklik.
ABD’nin en büyük veri merkezleri, en gelişmiş terabit hızında geniş bant fiber optik ağı , en gelişmiş elektrik altyapısı, Harvard ve MIT ile çok yakın çalışan araştırma üniversiteleri, en uygun yaşam koşulları, en uygun vergi oranları gibi saymakla bitmeyecek avantajlar bu bölgede yer alıyor. Tesla bu bölgede elektrikli araba üretim fabrikasını açarak bu tespitleri onaylamış oluyor.
Burada tanıştığımız ülkemizi en üst düzeyde temsil eden ve oldukları çevrelerde güven kazanmış , içinde Türkiye sevgisini barındıran, ülkesinin ürünlerini ABD’de görmek için çaba sarf eden başarılı kardeşlerimizle yakın çalışarak Türk Yazılımının ABD pazarında marka olması için elimizden geleni yapacağız. Bu ülkede referans önemli bir kaynaktır ve bunu en iyi kullanan Çin,Hint diasporasının nereye geldiğini görmek ne demek istediğimizi anlamak için yeterli olacaktır. Ülkemizin gelmiş olduğu konumda yüksek teknoloji içeren kaliteli çözümler sunabileceği ve bilgi birikimi yüksek olan firmaları olduğu heyet esnasında ve sonrasında ABD tarafından almış olduğumuz geri dönüşler ile teyit edilmiş oldu.
Bu teyidi doğrular nitelikte Cumhuriyetçi Parti Nevada Senatörü Bay Dean Heller’in TETSOFT Heyetine tebrik mesajı göndermesi heyete verilen önemi arz etmesi bakımından çok önemliydi. Bu nazik mesaj için bizde kendilerine teşekkürlerimizi arz ettik.
Özellikle Nevada bölgesi Türkiye ile ilişkileri geliştirmek açısından önemli bağlantıları yaptığımız eyalete oldu. Nevada Vali Yardımcısının açılış konuşması yapması ve konuşmasının sonunda Türk lokumunu çok sevdiğini söylemesi üzerine kendisine sürpriz olarak Ali Muhiddin Hacı Bekir’den getirdiğimiz özel çift kavrulmuş fıstıklı lokumu hediye olarak vermemiz kendisini inanılmaz memnun etti.
Mark A. Hutchison – Lt. Governor of Nevada
Bize söylendiğine göre ileride ABD Ulaştırma Bakanı olması beklenen Nevada Bölgesi Ulaştırma Komisyonu Başkanı Bayan Tina Guigley’in heyetin açılışında bölgedeki Akıllı Şehirler projeleri hakkında sunum yapması heyete verilen önemi bir kez daha teyit eder mahiyetteydi. Ayrıca milyar dolarlar projesi olan ve Nevada’dan geçmesi planlanan ABD’nin kuzey güney hattını birleştirecek olan otoyol projesi hakkında önemli bilgiler verdi.
Heyetin açılışında yapmış olduğum sunum tarzındaki açılış konuşmalarımda 222 yıllık bir geçmişe sahip olan Türkiye-ABD ilişkilerimizin tarihçesinden bahsederek bunun önemini vurgulayıp, bu coğrafyada en önemli müttefiğin Türkiye olduğunu belirttim. 17 Milyon nüfusa sahip olan Hollanda’nın 20012-216 tarihleri arasında 22 milyar dolar yatırım yaptığı ülkemize 323 milyon nüfusa sahip ABD’nin 11 milyar dolar direk yatırım yapması kendilerine çok şaşırtıcı geldi.
Konuşmalarımda Doğu ve Batı arasında stratejik bir yerde bulunan İstanbul’un gelecek çeyrek yüzyılda bu coğrafyanın iş merkezi olacağı ve bizimle çalışanların, bu bölgeye yatırım yapanların kazanacağını , inşa etmekte olduğumuz 3. havalimanının getireceği 150 milyonluk yolcu kapasitesi ile inanılmaz bir iş hacmi oluşacağı ve İstanbul’dan üç ve beş saatlik uçuş süresinde ulaşılan 1,5 milyar insan ile bu coğrafyanın parlayan yıldızı olacağını vurguladık. Dünyanın en uzun köprülerinden olan 3. köprünün, Avrasya tünelinin büyük projeler olduğunu ve ekonomisi güçlü olmayan ülkelerin bu kadar kısa sürelerde bu tür büyük projeleri tamamlamasının mümkün olmadığını söyledik. Dünya’daki bu kadar daralmaya rağmen son çeyrekte %5,1 oranında büyüme yakalayan bir ülke olmamız atlanmaması gereken önemli bir veri.
Los Angeles’ta düzenlediğimiz B2B toplantılarından sonra heyet katılımcılarına Ekonomi Bakanlığı’ndan heyete gözlemci olarak katılan Serbest Bölgeler Dairesi İhracat Geliştirme Uzmanı Oktay Erkılıç Bey Ekonomi Bakanlığı’nın Bilişim ve Yazılım sektörüne verdiği ihracat ile ilgili teşvikler hakkında bir sunum yaparak önemli bilgiler verdi.
Heyet olarak ziyaret ettiğimiz Las Vegas’taki Switch Data Center, Google ve Amazon gibi devasa şirketlerin veri merkezi konumunda. Bu ziyarette yeni model bir veri merkezi hakkında bilgi edinmek bir yana bu veri merkezinin etrafında kümelenmiş eko sisteme giriş yapmak asıl maksadımızdı. Özllikle bulut üzerinden çözümlerini ABD pazarına sunacak firmalar için Switch çok önemli hizmetler sunduğu gibi güvenlik açısından önemli bir referans teşkil ediyor. Patenti alınmış özel bir soğutma sistemi ile Nevada çölü ortamında sürekli aynı soğukluğu sağlayan ve sıfır tozun olduğu bir veri merkezini düşünürseniz teknolojinin kalitesini hayal edebilirsiniz. Kablolamayı ülkemizde olduğu gibi yükseltilmiş taban üzeinde değilde kolaylık açısından yukarıdan yapmaları, elektrik sistemini 3 lü sistemle yedeklemeleri, terabit hızındaki internet backbone şebekesi, yangın riskinin sıfıra yakın olması gibi özellikler dikkat çekiciydi.
Yaptığımız bir başka önemli ziyarette Hyperloop One projesi oldu. Dünyanın en hızlı treninin inşa edildiği Nevada bölgesinde şirket yetkilleri heyete önemli bir sunum yaparak proje hakkında açıklamalarda bulundular. Vakum bir tünel içinde hava sürtünme katsayısının olmadığı bir ortamda manyetik kaldırma kuvveti ile saatte 1200 mil hız yapması için tasarlanan tren ile Ankara-İstanbul arası yaklaşık 20 dakikaya düşebilecek. Hyperloop One projesi hakkında aşağıdaki linkten bilgi sahibi olabilirsiniz.
157 Milyar doları bir türlü aşamayan ihracata en önemli katkıda bulunacak ülkemizin bacasız sanayisi olan Yazılım Sektörünün daha çok çalışması gerekiyor. Amacımız sektöre ABD gibi büyük bir pazarda rahatlıkla girebilecekleri önemli kapıları açmak. Tabii bundan sonrası heyete katılan firmalara düşüyor. Yaptığımız sunumlarda ABD-Türkiye arasındaki ilişkilerin önemine dair, Türkiye ekonomisinin gelmiş olduğu konum ve İstanbul’un gelecekte bu coğrafyanın ticaret,finans ve inovasyon merkezi olma potansiyeli hakkında verdiğimiz mesajların doğru algılanmış olması ve bu konuda çok olumlu geri dönüşler almış olmamız bizim açımızdan memnuniyet verici.
Türkiye’de oluşan Silikon Vadisi efsanesinin de artık sona ermesi gerektiğini düşünüyorum. Biz özellikle her gittiğimiz şehirde Silikon Vadisinde Türk şirketlerinin başlangıçta oradaki ekosisteme girme şanslarının çok düşük olduğunu ve yeni nesil Silikon Vadisi olma şansı yüksek yerleri keşfetmek istediğimizi anlatıyoruz. Teknokentlerin veya Teknoparkların gençlerimizi Silikon Vadisi Kuluçka Merkezi altında aslanların önüne atması irdelenmesi gereken bir strateji. Bu gençler orada neyin kuluçkası bunu anlamak mümkün değil. Ülkemizin gençlerinin kendi ülkelerinde parlak bir gelecekleri var ve aslında ülkeyi terk edip dışarıda macera aramak yerine ürünlerini, bilgilerini ihraç etmeyi denemeleri gerekir. Bizim bu gençlere daha çok ihtiyacımız var. Burada bizim gençlerimizin kendilerini mutsuz hissetmemeleri için gereken her şeyi acaba yapabiliyormuyuz veya bunu önlemek için neler yapıyoruz bunu da sorgulamak lazım. Bu tür sosyal dönüşümler üniversitelerin sosyoloji bölümlerinde doktora tezi olacak kadar uçsuz bucaksız bakir bir alan.
Heyete katılan firmalarımıza 11 Ekim’de TİM İhracat Merkezinde ABD’de nasıl şirket kurulduğu, nasıl vize alındığı, vergi sistemi hakkında önemli bir bilgilendirme toplantısı yapacağız.
Bu arada heyetin duyurusunun aylar öncesinden TİM İMMİB bünyesindeki TET üyelerimize, İMMİB üzerinden resmi olarak tüm Türkiye’de temasta olunan tüm kuruluşlara(DEİK gibi), özel olarak bizimle iletişimde olan İTÜ,ODTÜ,YTÜ Erciyes gibi üniversitelerin Teknopark Yönetimlerine, Yazılımla ilgili STK’ların Başkanlık Makamlarına (YASAD,TÜBİSAD, TUTED, MÜSİAD,TÜSİAD,TBD , TOBB Yazılım Meclisi başta olmak üzere), KOSGEB Genel Müdürlüğü’ne yaptığımızı ve web sayfamızda uzun bir süre boyunca yayınladığımızı , görüleceği üzere TET İhracat Birliği olarak aslında sadece resmi duyuru kanalı ile kalmayarak birçok mecradan firmalara ulaşmaya çalıştığımızın bilinmesinde yarar gördüğümüz için önemle belirtmek isteriz.
Bu vesile ile bu heyetin organizasyonu için inanılmaz efor harcayan ve yaklaşık altı aylık bir hazırlık döneminde saat farkından dolayı geceleri bile çalışmaktan kaçınmayan profesyonel ekibimize, heyetin PR İş Ortağı olan TGBCA CEO’su değerli kardeşimiz İsmail Onat Beye ve değerli eşine, Heyeti yalnız bırakmayan Los Angeles Başkonsolosumuz Sayın Gülru Gezer Hanımefendiye, Vaşington Ticaret Baş Müşavirimiz Sayın Ömür Kızılarslan Hanımefendiye, Başbakanlık Yüksek Teknoloji Takip Merkezinden Sayın Aydın Küçükçongar’a, bu heyete katılarak ülkemizin temsilinde önemli bir görev üstlenen ve organizasyon hakkında yüksek memnuniyetlerini bildiren firmalarımıza, Pozitif enerjisi için Sayın Hocam Prof.Dr. Ercan Öztemel’e, heyete katılarak destek veren TET YK Üyesi Armağan Şakar Beye, ön heyete katılan YK Üyemiz Sayın Besim Oktayer’e ,bu heyetin yapılmasında önemli katkıları ve destekleri olan Ekonomi Bakanlığımıza ve Sayın Başkanımız Dr. Fatih Ebiçlioğlu beye verdiği destek için gönülden teşekkür ediyorum.
Bu yazımın son satırlarını yazarken son günde Las Vegas şehrinde olan elim olayı kınıyor ve ölenlerin aileleri ile üzüntülerini ve kederlerini paylaştığımızı en içten taziye dileklerimizle belirtmek istiyorum.
Bir başka heyette buluşmak üzere hoşçakalın…